صبحانه؛ سوپاپ قابل اعتماد قلب
صبحانه مناسب اولین و مهم ترین وعده غذایی در سبد روزانه بیماران قلبی است. البته هستند کسانی که متاسفانه با این وعده روزانه مشکل دارند و فکر می کنند اگر صبحانه را حذف کنند لاغرتر می شوند و یا بدنی سالم تر خواهند داشت. این یک باور کاملا اشتباه است که صبحانه چاق کننده است. به خصوص برای کسانی که عمل باز قلب انجام داده اند. بنابراین افرادی که دچار بیماری های قلبی و عروقی شده اند، باید توجه بیشتری به سبک زندگی و غذایی خود مخصوصا صبحانه مناسب و رژیمی کنند. در متن پیش رو بهترین خوراکی ها برای صبحانه بیماران قلبی و عروقی را تهیه کرده ایم که در ادامه از نظر می گذرانید؛
عسل و کاهش التهاب های عروقی
عسل یک ماده کاملا ارگانیک است و به دلیل خواص منحصر به فردش در سفره صبحانه اغلب افراد وجود دارد. عسل سرشار از آنتی اکسیدان ها، تمامی مواد معدنی مورد نیاز بدن، انواع ویتامین ها، آنزیم، فیبر، گلوکز و کورتیزول است. در ادامه به مواد موجود در عسل و دلیل اهمیت مصرف آن در صبحانه برای بیماران قلبی و عروقی اشاره کرده ایم. باتوجه به گیاهان مختلفی که زنبور برای تولید عسل از شهد آن استفاده میکند انواع مختلف عسل مانند٬ عسل چهلگیاه٬ عسل چهارگیاه٬ عسل انگبین و … به وجود میآید که تمامی این عسلها خواص منحصر بهفردی دارند و در برخی خواصهم مشترک هستند که در پایین مورد بررسی قرارشون دادیم.
*آنتی اکسیدان
از خواص مهم عسل برای قلب می توان به توانایی آن در کاهش التهاب اشاره کرد. عسل طبیعی علاوه بر قند و آب، حاوی فلاونویید، پلی فنول و دیگر آنتی اکسیدان ها است. این آنتی اکسیدان ها توانایی طبیعی بدن را در خنثی کردن التهاب های ناشی از رادیکال های آزاد را افزایش داده و از اکسید شدن کلسترول بد مصرف نشده جلوگیری می کنند. در نتیجه سبب آسیب کمتر به لایه درون رگی ظریف، التهاب مفصل و در کل التهاب کمتر بدن می شود. با نگه داشتن التهاب در پایین ترین حد ممکن، شما از تشکیل لخته خطرناک در آرتریت ها (ملتهب شدن یک یا چند مفصل) جلوگیری و خود را در مقابل حمله قلبی محافظت می کنید. مقدار دقیق آنتی اکسیدان ها در عسل به نوع گیاهانی دارد که زنبور عسل نکتار را از آنها جمع کرده است. بطور کلی به نظر می رسد که عسل تیره تر مقدار بیشتری از عسل روشن آنتی اکسیدان دارد. آنتیاکسیدانهای موجود در عسل، از قلب در برابر سوءعملکرد رگهای خونی و اختلالات ناشی از هورمون استرس جلوگیری میکند. بهتر است که آنتی اکسیدان ها در ساعات اولیه روز مورد استفاده بیماران قلبی قرار گیرد تا در طول روز از سلامت کامل تری بهره مند شوند.
*آنزیم
علاوه بر آن، عسل دارای آنزیم هایی است که قادر به تجزیه و انحلال چربی ها بوده است. لذا مصرف عسل در سفره صبحانه باعث می شود که علاوه بر تأمین انرژی فراوان برای تحرک و تقویت قلب، چربی های داخل قلب و عروق تحلیل روند. به این صورت باعث گشاد شدن عروق و رفع تنگی آنها، افزایش جریان خون در قلب و عروق و تنظیم فشار می شود. طبیعی است با چنین تاثیراتی، از خطر بروز سکته قلبی جلوگیری به عمل خواهد آمد.
*فیبر
فیبر، انواع ویتامین ها، مواد معدنی و آنتی اکسیدن های موجود در عسل، این صبحانه را به یکی از غنی ترین پَک های خوراکی روزانه تبدیل می کند. همین موارد سبب می شود تا عسل به عنوان یک ماده غذایی کامل برای تپش منظم قلب بیماران قلبی مورد استفاده قرار گیرد.
*گلوکز
گلوکز موجود در عسل انرژی مورد نیاز قلب را تامین می کند در نتیجه مصرف روزانه عسل در صبحانه سبب تنظیم ضربان قلب و در نهایت سلامت کامل آن می شود. عسل از بالاترین فعالیت آنتی اکسیدانی برخوردار است که مانعی بزرگ در برابر التهاب ها و رادیکالهای آزاد تولیدی در بدن به حساب می آید. همچنین مصرف منظم آن از سایر بیماری های مرتبط با قلب مانند ضربان ناقص قلب، آریتمی قلبی (منظم نبودن ضربان قلب) و تاکیکاردی (تپش تند قلب) جلوگیری کند.
* کورتیزول
کورتیزول از فعالیت انسولین جلوگیری میکند؛ بدین معنی که به جای ارسال فوری آن به سلولهای عضلات قلب که میتواند به عنوان منبع انرژی مصرف شود، گلوکز را درون سیستم گردش خون حفظ میکند. مصرف عسل استرس متابولیک مزمن را در زمان استراحت کاهش میدهد، بنابراین در حالی که خود قلب در طول شب در حال بازیابی است، باعث کاهش استرس بر روی قلب میشود. مقادیر منیزیم و سدیم موجود در عسل، با افزایش قدرت عملکردی قلب سلامت آن را ارتقا میدهد. مصرف روزانه عسل در صبحانه، سطوح تریگلیسیرید و کلسترول را کاهش و کلسترول مفید (HDL) را افزایش میدهد. فروکتوز موجود در عسل، در واقع از تشکیل تریگلیسیرید جلوگیری میکند.
کنجد؛ کاهش کلسترول خون بیماران قلبی
کنجد یک منبع غنی از فیبرها، مواد معدنی، ویتامین ها و آمینه اسیدهاست. کنجد سطح کلسترول مطلوب (HDL) را بالا نگه می دارد و کلسترول نامطلوب خون را کاهش می دهد. به همین دلیل کنجد مانع گرفتگی شریان های خونی و بروز بیماریهای قلبی و عروقی می شود. این دانه های کوچک غنی، جذب ویتامین E را افزایش می دهد و از کبد در برابر آسیب رادیکال های آزاد (سلول های سرطانی) محافظت می کند.
اگر فرد بیمار بعد از جراحی رژیم غذایی حاوی فیبر را رعایت کند، به کاهش سطح کلسترول خون خود کمک کرده است. استفاده از فیبر در وعده های مهم و اصلی روزانه غذایی، مانع از جذب چربی ها توسط روده می شود. در نهایت فرد بیمار از وزن مناسب و رگ هایی کاملا سالم برخوردار خواهد بود.
بیمار بعد از عمل جراحی قلب باز ممکن است دچار افسردگی شود؛ به همین منظور استفاده از دانه ها و یا روغن کنجد می تواند استرس ناشی از عمل را از بین ببرد. کنجد به دلیل طبع گرمی که دارد، گردش خون را بهبود می بخشد و بدن را سم زدایی می کند. در نتیجه فرد شرایط جسمی و روحی بهتری خواهد داشت. حجم بالای فیبر رژیمی و مواد معدنی دانه های کنجد می تواند به بهبود روند هضم و افزایش سوخت و ساز بدن کمک کند. غذا های غنی از فیبر برای مدت طولانی بدن شما را سیر و پر نگه می دارد. زیرا زمان زیادی برای هضم آنها نیاز است و سیستم گوارش شما کالری بیشتری را می سوزاند.
دانه های کنجد یک منبع عالی از پروتئین طبیعی هستند که میزان متابولیسم را افزایش و گرسنگی را کاهش می دهد و از طریق اجتناب مصرف بیش از حد کالری به کاهش وزن کمک می کند. رژیم های غذایی حاوی پروتئین می تواند به شما کمک کند، چربی از دست بدهید؛ اما در عین حال ماهیچه هایتان را حفظ کنید. این شرایط درست برای فردی که عمل باز قلب انجام داده، بوجود می آید که به دلیل استراحت بیشتر، تحرک کمتری دارد و ممکن است ماهیچه از دست دهد. اما مصرف روزانه کنجد چه به شکل دانه، ارده یا حلوا ارده در صبحانه، می تواند نیاز به سوخت و ساز بالا بدون تحرک را تامین کند.
جو دوسر
طبعیت سرد و خشکی دارد. این محصول، غنی از مواد قندی، پروتئین، چربی، فسفر، آهن، کلسیم، ویتامین A و تمامی ویتامین های خانواده “ب” است. مصرف این خوراکی در پکیج صبحانه بیماران قلبی باعث جلوگیری از اشتهای کاذب میشود. چرا که با مصرف مایعات، فیبرهای موجود در جو دوسر در معده حجیم میشوند و بدن احساس سیری می کند.
مویز؛ پیشگیری از لخته شدن خون در رگ
مویز داری طبع گرم و تر است و موجب هضم غذا و گرم شدن تمام بدن، به خصوص کلیه و مثانه میشود. استفاده به اندازه از مویز موجب باز شدن رگهای خونی، تقویت معده، کبد، کلیهها و مثانه و همچنین دفع باد میشود. علاوه بر این مویز دارای خاصیت مدر، ملین و محرک نیروی جنسی در افراد سرد مزاج است. ترکیبات مویز از تصلب شرایین (سفت و سخت رگ ها) و چسبندگی پلاکتها پیشگیری مینماید. استفاده از مویز موجب کاهش غلظت خون و انبساط رگهای خونی و در نتیجه افزایش سرعت گردش خون میشود، بنابراین از انباشته شدن پلاکتهای خون روی هم و لخته شدن آن جلوگیری میکند. بنابراین با مصرف هر روز مویز در وعده صبحانه، قلبی شاداب و سالم را در تپش خواهید داشت.
خوراکی های ترکیبی برای صبحانه بیماران قلبی
*مخلوط کنجد همراه با عسل
مخلوط کنجد همراه با عسل خاصیت درمانی بسیار زیادی دارد. تقویت سیستم ایمنی بدن، کاهش میل به شیرینی، درمان یبوست، تسکین مشکلات معده، ورم معده، کولیت و زخم, تقویت استخوانها، افزایش استقامت بدن، سلامت پوست و مو و تقویت حافظه از جمله فواید مصرف این مخلوط است. در کنار کنجد، عسل هم که از دیرباز بهعنوان یک دارو و ماده غذایی استفاده میشود. این ترکیب می تواند به عنوان یک صبحانه کاملا سالم و ارگانیک مورد استفاده مبتلایان به بیماری قلبی و عروقی قرار گیرد.
*ارده کنجد و عسل
ارده کنجد و عسل می تواند به عنوان یک مسکن قوی عمل کند و هنگام درد برای بیمارانی که به هر دلیل نمی توانند از مسکن های شیمیایی و دارویی استفاده کنند بسیار مناسب و موثر واقع شود. چون چربی موجود در کنجد، در روده جذب می شود، بیقراری فرد بیمار را کمتر می کند؛ در نتیجه خواب راحت تری خواهد داشت. مصرف ارده کنجد و عسل می تواند یک صبحانه مفید و مقوی برای افرادی باشد که فشار خون بالایی دارند. این ترکیب جادویی می تواند در کاهش فشار خون نیز موثر واقع شود. ارده کنجد و عسل با داشتن مواد مغذی برای پوست و مو از ریزش مو جلوگیری می کند و باعث جوان سازی و شفاف سازی پوست نیز می شود. مصرف ارده و عسل برای افراد تنبل و کم تحرکی که مدام در کرختی و سستی به سر می بردند نیز بسیار مفید و انرژی بخش است. حال اگر به ترکیب بالا مویز اضافه کنیم درصد انرژی و خواص درمانی آن را بیشتر کرده ایم.
*ترکیب مویز، عسل و ارده کنجد
ترکیب مویز، عسل و ارده کنجد همچون یک بمب انرژی و درمانی برای بیماران قلبی عمل خواهد کرد. پیشتر هم به خواص درمانی عسل، ارده کنجد و مویز به صورت جداگانه، علمی و کوتاه اشاره کردیم.
*ترکیب عسل و دارچین
ترکیب عسل و دارچین در وعده صبحانه با کاهش کلسترول از بروز حملات قلبی و افزایش ضربان قلب جلوگیری میکند. بنابراین بیماران قلبی با مصرف روزانه این ترکیب از حملات قلبی در امان خواهند بود. با گذر زمان و افزایش سن، خاصیت انعطاف پذیری در شاهرگهای حیاتی و سیاه رگها، کمرنگ و به مرور زمان از بین می رود. همچنین ترکیب عسل و دارچین در حفظ قابلیت ارتجاعی دیواره رگهای قلب بسیار مفید است. جذب کند شیرینی های مصنوعی چون قند، شکلات و … به تخمیر الکلی منجر می شود. همین نوع تخمیر غیر طبیعی در بدن، کلسترول خون را بالا می برد. حال جذب سریع عسل طبیعی در دستگاه گوارش، مانع تخمیر الکلی در بدن می شود. اسیدهای آزاد موجود در عسل مانع جذب مواد چربی و در نتیجه سبب کاهش کلسترول خون میشود. بنابراین نباید از تاثیر مواد معدنی موجود در عسل در حفظ انعطاف طبیعی دیواره رگها چشم پوشی کرد.
*بهترین زمان برای صرف صبحانه
بهترین زمان برای صرف صبحانه2 ساعت بعد از بیدار شدن است و باید حدود 15 تا 25 درصد از کل کالری مورد نیاز بدن را تامین کند. اگر صبحانه از پروتئین، میوه ها، سبزیجات، غلات و لبنیات کم چربی یا بدون چربی تشکیل شود، بهتر است. چراکه بیماران قلبی باید پس از جراحی، رژیم غذایی متفاوت و سالم تری را در مقایسه با پیش از جراحی قلب در نظر بگیرند. به عنوان مثال ترکیبی از عسل، جو دوسر یا بلغور جو دوسر (پرک فوری)، شیر کم چرب و کنجد، یک صبحانه کامل برای کسانی است که قلب آنها مورد عمل باز جراحی قرار گرفته است. دلیل اهمیت این نوع صبحانه به خاطر وجود چربی، پروتئین غنی و فیبر قابل توجه موجود در این غله است.
به طور خلاصه و چکیده، مصرف تمامی مواد مطرح شده در مطلب بالا چه به شکل تکی و چه به شکل ترکیبی، برای سلامت ماهیچه ها و رگ های قلبی به شدت مفید است. همچنین متوجه شدیم که جو دوسر، عسل، ارده کنجد و مویز از چه خواص مهمی برخوردار هستند. حال با خیالی آسوده و آگاهی کامل، می توانید هر کدام از این ماده غذایی کاملا طبیعی و ارگانیک ساخته دست طبیعت، را بر اساس طبع و سلیقه انتخاب و مصرف کنید. بهترین زمان استفاده از این حجم مواد مغذی، صبح و در وعده اصلی به عنوان صبحانه است.
منشاء بیماری قلبی و عروقی چیست؟
تحقیقات علمی ثابت کرده که رادیکال های آزاد اکسیژن دار و استرس های اکسیداتیو نقش بسیار مهمی در بسیاری از بیماریها از جمله بیماریهای قلبی و عروقی دارند. استرس اکسیداتیو عدم تعادل بین رادیکالهای آزاد (سلول های ناقص و سرطانی) و آنتی اکسیدانها در بدن است. رادیکالهای آزاد مولکولهای حاوی اکسیژن با الکترونهای جفت نشده هستند. آنها ممکن است باعث واکنشهای شیمیایی زنجیرهای در بدن شوند، چون با مولکولهای دیگر به راحتی واکنش نشان میدهند. این واکنشها اکسیداسیون نامیده میشوند و ممکن است مفید یا مضر باشد. از طرفی دیگر، آنتی اکسیدانها مولکولهایی هستند که میتوانند بدون بیثبات کردن خود، یک الکترون به رادیکال آزاد بدهند. وقتی تعداد رادیکالهای آزاد آن قدر زیاد شود که تعادلشان با آنتی اکسیدانها به هم بخورد، ممکن است شروع به آسیب رساندن به بافت چربی،DNA و پروتئینها در بدن کنند. بنابراین ممکن است که دیواره، بافت و یا رگ های قلب آسیب برساند. عمل قلب باز بر روی کسانی که ماهیچه ها، دریچه ها و یا رگ های قلبش دچار مشکل حاد شده، انجام می شود که البته شایع ترین آن ها گرفتگی رگ قلب است. چربی موجود در خون بدن موجب گرفتگی عروق می شود. چربی و بافت های چربی از تجزیه گلوکز موجود در خون بوجود می آیند. اما مصرف صبحانه سوخت و ساز و متابولیسم بدن را افزایش می دهد و در نتیجه باعث تجزیه گلوکز بیشتری در بدن می شود. که در نهایت به کاهش چربی خون و به طور کلی بافت های چربی در بدن منجر می شود.
***آیا می دانستید؟
بیماری های قلبی و عروقی یکی از مهمترین عوامل مرگ و میر در جهان است که در ایران آماری معادل یک سوم را شامل میشود. داشتن یک رژیم غذایی سالم حاوی ترکیبات موثر در کنترل و کاهش خطر ریسک بیماری های قلبی به عنوان یکی از روش های موثر مورد توجه متخصصان این حوزه است. با مصرف روزانه صبحانه می توانیم از بدنی کاملا سالم و شاداب برخوردار شویم و خطر ابتلا به انواع بیماری های قلبی را پائین آوریم. کاهش ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی، تقویت و بهبود عملکرد متابولیسم بدن، جلوگیری از چاقی، کاهش خطر ابتلا به دیابت، بهبود عملکرد مغز، کاهش اختلالات روحی، تامین ویتامینها و مواد معدنی مورد نیاز بدن و … از جمله فواید مصرف روزانه صبحانه است. در این مقاله تلاش کردیم اهمیت مصرف صبحانه را برای افرادی که عمل قلب باز داشته اند، به رشته تحریر درآوریم.